Het onontkoombare besluit om de grenzen te sluiten en de lokale bevolkingen te beschermen tegen Covid-19, brengt grote offers met zich mee. Dat zegt de Centrale Bank van Curaçao en Sint-Maarten.
Die bereidt, mede op verzoek van de regeringen van Curaçao en Sint Maarten, een economische en financiële impactanalyse voor over de vanwege Covid-19 ontstane pandemie.
De complexiteit van deze analyse is groot, en in dit stadium kunnen alleen enigszins globale opmerkingen worden gemaakt. Vandaar dat ook grotere en belangrijke internationale instellingen nog geen economische prognose hebben bekendgemaakt.
Somber
Al voor het ontstaan van de pandemie waren de vooruitzichten voor de economie van de monetaire unie somber: de economie van Curaçao zou verder krimpen met 2,5% als gevolg van de structurele aanpassingen aan de ontwikkelingen in Venezuela. Dat ging om maatregelen om de overheidsfinanciën op orde te brengen en een verdere daling van de raffinageactiviteiten in Curaçao. Terwijl de economische groei van Sint Maarten zou vertragen van 5,0% naar 2,9%, voornamelijk als gevolg van een minder sterke groei in het cruisetoerisme.
De voor de monetaire unie belangrijkste exportsector (toerisme) komt feitelijk tot stilstand: cruiseschepen doen de eilanden niet meer aan en het verblijfstoerisme is als gevolg van het stopzetten van de luchtverbindingen met de buitenwereld weggevallen. Het gevolg is dat zowel op Curaçao als op Sint Maarten een economische krimp zal optreden.
Niet zelf
“Gezien de reeds fragiele situatie van de economie van de monetaire unie als gevolg van orkaan Irma en de situatie in Venezuela kan het bedrijfsleven deze klap niet zelf opvangen”, zegt CBCS interim-president dr. José Jardim.
En dat heeft alles te maken met de omvang en de economische structuur van de monetaire unie van Curaçao en Sint Maarten. Beide economieën zijn kleine diensteneconomieën die sterk afhankelijk zijn van het buitenland.
Ter illustratie: de export van goederen en diensten vertegenwoordigt circa 70% van het gezamenlijke Bruto Binnenlands Product van de economieën van de monetaire unie en de importen circa 90%. Hierdoor is de economie van de monetaire unie extra kwetsbaar voor externe schokken.
Krimp
De exacte omvang van de krimp zal afhangen van de duur van de huidige situatie. Hoe snel de situatie kan normaliseren is niet te voorspellen. In ieder geval is duidelijk dat het aantal besmettingen in Europa nog steeds exponentieel toeneemt wat betekent dat de piek nog niet is bereikt. Het zal zeker een paar maanden duren voordat de situatie enigszins is genormaliseerd.
De ernst van de situatie blijkt ook uit het feit dat de Federal Reserve in de VS binnen amper een paar dagen haar rentetarief twee keer verlaagd heeft tot aan het niveau marginaal boven de nul-grens. Hiermee zit de rente terug op het dieptepunt van de financiële crisis van 2008 – 2009.
Zowel in Europa als Amerika wordt door meerdere overheden meegedacht over een budgettaire impuls van honderden miljarden en zelf biljoenen dollars teneinde een implosie van de economie te voorkomen.
Instrumenten
“Curaçao en Sint Maarten beschikken niet over instrumenten en middelen om deze crisissituatie te mitigeren”, aldus de CBCS. De overheden hebben niet de budgettaire ruimte om dit op te vangen en kunnen bovendien krachtens de Rijkswet financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten niet lenen om deze situatie aan te pakken.
“Curaçao en Sint Maarten staan voor een zware opgave. Juist in deze tijden moeten de landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden elkaar hulp en bijstand verlenen. Solidariteit is nu belangrijker dan ooit”, benadrukt dr. Jardim. Uniek is dat het gehele Koninkrijk tegelijk voor dezelfde ingrijpende uitdagingen staat.
De CBCS ziet geen andere mogelijkheid dan dat ruimte wordt gegeven om af te wijken van de financiële normen uit de Rijkswet financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten omdat grote tekorten op de lopende dienst onvermijdelijk worden.
Ook acht de CBCS het van groot belang dat een steunpakket wordt geactiveerd (in de vorm van een noodkredietlijn) voor de overheden van Curaçao en Sint Maarten en respectieve private sectoren ter dekking van de overheidstekorten en om de private sector financieel te steunen. Dit laatste dient te voorkomen dat massaontslagen plaatsvinden.
“Sociaal kan het leed alleen worden verlicht als salarissen worden doorbetaald ondanks het wegvallen van de omzet”, aldus interim-president dr. Jardim.
De uitdagingen van de komende periode zullen ongetwijfeld een enorme druk leggen op de regeringen van beide landen. De CBCS zal zich daarom tot het uiterste inspannen om de regeringen van Curaçao en Sint Maarten bij te staan. Ten slotte is de CBCS in nauw overleg met de representatieve organisaties van de banken, om zodoende tot aanpassingen te komen die enerzijds de banken zullen helpen bij het tegemoetkomen van klanten, en anderzijds ook de banken zelf zullen helpen om de (on)voorzienbare schokken te absorberen