Kralendijk – Gezaghebber Edison Rijna is teleurgesteld over de wijze waarop de lokale politiek omgaat met de uitkomsten van de onderzoeken die hij heeft laten doen naar signalen over mogelijke integriteits-schendingen in het openbaar bestuur van Bonaire. In een schriftelijke verklaring spreekt hij van een gemiste kans om te laten zien dat de eilandelijke politiek integriteit hoog in het vaandel heeft staan.
Onwaarheden
Rijna ontving de onderzoeksverslagen maandag jl. Nog diezelfde avond heeft hij het presidium bijeengeroepen om vervolgens voor donderdagavond een openbare eilandsraadsvergadering uit te schrijven. Het verloop van dat debat zit de gezaghebber niet lekker. Hij constateert dat het vooral over de procesgang ging en nauwelijks over de inhoud waarbij de professionaliteit en onafhankelijkheid van de onderzoekers van G&I International en Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (BING) in twijfel werden getrokken en “ook nog eens onwaarheden worden verkondigd.”
Voorbeeld
“Het lijkt erop dat sommigen er belang bij hebben om het niet over de inhoud van de rapporten te hebben. Dit dossier was en is nog steeds een unieke kans om de bevolking te laten zien dat goed bestuur geen loze kreet is, maar – zoals het hoort – diep in de genen van bestuurders, politici en ambtenaren zit. Dat wij het niet meer toestaan dat procedures worden overtreden”, aldus Rijna die in zijn verklaring benadrukt dat hij zich heeft gehouden aan de eerder met de eilandsraad gemaakte afspraken om zo een “voorbeeld te geven van hoe wij concreet invulling geven aan het begrip integriteit.”
Nog alerter
Hoe teleurgesteld de gezaghebber is blijkt uit zijn slotopmerking: “Voor mij is de manier waarop de politiek met de bevindingen van de rapporten omgaat aanleiding nog meer dan voorheen transparantie te eisen. En ik zal nog alerter zijn op signalen en niet schromen bij eerste vermoedens van integriteitschending onafhankelijk onderzoek in te stellen. Ook zal ik voortvarend uitvoering geven aan de aanbevelingen uit beide onderzoeken en mij beraden over mogelijkheden om de integriteit van het openbaar bestuur waar mogelijk te borgen.”
Explosief
Wat de inhoud van de onderzoeksverslagen betreft is die van BING ronduit explosief: gedeputeerde James Kroon (UPB) blijkt bij de aanschaf van lichtmasten voor het stadion in Kralendijk een opmerkelijke rol te hebben gespeeld. De onderzoekers komen tot een vernietigend oordeel: Kroon heeft ‘het principe van bestuurlijke integriteit onvoldoende in acht genomen, heeft weinig transparant en niet zorgvuldig gehandeld en heeft tegenover de onderzoekers niet naar waarheid verklaard.”
Consequenties?
Vooral dat laatste is pijnlijk voor de gedeputeerde. Tegenover de onderzoekers ontkende hij met grote stelligheid toezeggingen te hebben gedaan aan de leverancier van de lichtmasten, maar die heeft een geluidsopname van een gesprek aan BING gegeven waaruit blijkt dat Kroon wel degelijk heeft beloofd – buiten zijn collega’s in het Bestuurscollege om – te zullen regelen dat de facturen à 365.000 dollar zouden worden voldaan. In de eilandsraadsvergadering legde Kroon de schuld bij het ambtelijk apparaat. Of zijn handelen politieke consequenties krijgt, moet blijken als de geschorste vergadering wordt hervat.
Hieronder de integrale verklaring van gezaghebber Rijna:
Gisteren heeft de Eilandsraad gedebatteerd over de uitkomsten van de onderzoeken die in mijn opdracht zijn gedaan naar mogelijke integriteitsschendingen in het openbaar bestuur. Ik heb gemerkt dat er veel discussie is ontstaan over de procesgang en dat daarin regelmatig zaken naar voren komen die niet kloppen. Daarom wil ik vandaag een toelichting geven over de procesgang van deze kwestie.
Ik zal niet op de inhoud van de onderzoeken ingaan, want de raadsvergadering is gisteren geschorst en loopt dus nog.
Ik betreur het ten zeerste dat er gisteren pogingen zijn gedaan om de aandacht af te leiden van de inhoud door het over de vorm te hebben, waarbij ook nog eens onwaarheden worden verkondigd. Dit dossier was en is nog steeds een unieke kans om de bevolking te laten zien dat goed bestuur geen loze kreet is, maar – zoals het hoort – diep in de genen van bestuurders, politici en ambtenaren zit.
Nadat ik op 29 mei het eerste signaal kreeg dat er mogelijk sprake zou zijn van integriteitsschendingen heb ik het besluit genomen de afhandeling volgens de eerder gemaakte afspraken in de Eilandsraad te laten verlopen en zo een voorbeeld te geven van hoe wij concreet invulling geven aan het begrip integriteit.
Ik heb onmiddellijk onze integriteitsadviseur gevraagd te onderzoeken of de beweringen enige grond hadden. Dit heeft geleid tot een triage-advies waarover ik u heb geïnformeerd. Twee bevindingen gaven aanleiding tot nader onderzoek. De een, waarbij met name een analyse werd gedaan van eerder gesloten contracten, is door onze integriteitsadviseur samen met ambtenaren uitgevoerd. Het andere onderzoek is uitbesteed aan een gerenommeerd en onafhankelijk onderzoeksbureau: het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten.
Nu de uitkomsten van de onderzoeken door mij openbaar zijn gemaakt, worden de onafhankelijkheid en daarmee de professionaliteit van beiden in twijfel getrokken. Dit terwijl beide onderzoeken uitgevoerd zijn door zeer ervaren experts, waarmee we eerder samen hebben gewerkt en zeer goede ervaringen hebben. We kunnen hier juist veel van leren. Maar het lijkt erop dat sommigen er belang bij hebben om het niet over de inhoud van de rapporten te hebben.
Ook mij persoonlijk worden verwijten gemaakt. Zo zou ik het rapport eerst met de staatssecretaris en waarnemend rijksvertegenwoordiger hebben gedeeld en pas daarna met de Eilandsraad. Dit klopt niet. Deze personen hebben na verzending naar de Eilandsraad alleen de samenvatting ontvangen die nu ook openbaar is.
Als dit dossier niet op waarde wordt geschat, dan is dit een gemiste kans om als openbaar bestuur van Bonaire te laten zien dat we integriteit hoog in het vaandel hebben staan. Dat wij het niet meer toestaan dat procedures worden overtreden. Voor mij is de manier waarop de politiek met de bevindingen van de rapporten omgaat aanleiding nog meer dan voorheen transparantie te eisen. En ik zal nog alerter zijn op signalen en niet schromen bij eerste vermoedens van integriteitschending onafhankelijk onderzoek in te stellen.
Ook zal ik voortvarend uitvoering geven aan de aanbevelingen uit beide onderzoeken en mij beraden over mogelijkheden om de integriteit van het openbaar bestuur waar mogelijk te borgen.
Feitenrelaas over procesgang integriteitsrapporten
o Op maandag 9 november jl. heeft Gezaghebber Rijna in de ochtend de onderzoeksrapporten van BING en G&I ontvangen.
o Direct daarna zijn de fractieleiders van de Eilandsraad uitgenodigd voor een presidium.
o Dezelfde avond is het presidium op de hoogte gebracht dat de onderzoeksverslagen zijn ontvangen en zijn afspraken gemaakt over hoe om te gaan met de rapporten en wanneer deze zouden worden besproken. De heer Abraham heeft deze vergadering vroegtijdig verlaten.
o Vanaf dinsdag 10 november hebben de stukken (een advies, en twee rapporten) ter inzage gelegen voor de leden van de Eilandsraad. Vanaf woensdag 11 november ook voor BC-leden.
o Alle leden van de Eilandsraad ontvingen op dinsdag 10 november een verslag van onderzoek, met een ruime samenvatting van de andere drie documenten.
o Nadat de Eilandsraadleden dit samenvattende verslag hebben gekregen, is datzelfde verslag van onderzoek onder embargo gestuurd naar onder andere de gedeputeerden, de staatssecretaris en de RV. De onderliggende rapporten zijn alleen ter inzage gelegd aan Eilandsraad en Bestuurscollege gelegd, verder heeft niemand die ontvangen.
o De enige uitzondering daarin is dat het onderzoek van BING geheel beschikbaar is gesteld aan de heer Kroon, omdat hij een prominente rol in het onderzoek speelt.
o Na overleg in het presidium is een raadsvergadering uitgeschreven voor donderdag 12 november. Raadsleden die dat wilden zijn in staat gesteld schriftelijk en mondeling vragen te stellen aan onder andere BING.
o Op woensdag 11 november heb ik de uitgebreide samenvatting onder embargo aan de media aangeboden. Dat embargo gold tot de aanvang van de raadsvergadering opdat de eilandsraad zich eigenstandig een oordeel kon vellen over de rapporten. Daarna is dit verslag van onderzoek gepubliceerd.
Lees ook:
- Bestuurscollege Bonaire stuurt brief aan De Haag over wijziging belastingtarieven
- Burgers BES gaan meer belasting betalen
- Advies voor kleiner kabinet op Aruba
- Fractie Coffie wil meer weten van BOPEC-visie gedeputeerde Kroon
- Nederland start dit jaar overleg grensconflict met Frankrijk over Sint-Martin/Maarten
