Naam: Barbara
Land van herkomst: Jamaica
Leeftijd: 40
Kinderen: drie kinderen, 25, 19 en 17 jaar, die van 25 woont in Jamaica en heeft een dochter
Beroep: Barmedewerker en haarverzorgster
Aantal jaar op Curaçao: 12
‘Elf jaar geleden zag ik op mijn telefoonscherm een berichtje oppoppen. Het was een onbekend nummer en ik dacht: YESSSS, dit is mijn vriendin Maria! Ze had mij beloofd dat ze mij zou sms-en wanneer het haar was gelukt om in het buitenland te gaan wonen. Ze gaf mij veel advies over hoe ik naar het buitenland kon vertrekken en na aankomst zou ze mij helpen met opstarten. Meteen begon ik alles te regelen.‘
Net toen Barbara op het punt stond om een ticket naar Sint-Maarten te kopen, dacht ze: Laat ik het nog even dubbel checken of dit wel klopt. Maria zei: ‘Nee je moet een ticket kopen naar Curaçao!’
‘Nog nooit had ik gehoord van dat eiland. Al mijn vrienden zijn namelijk naar Sint-Maarten en Panama gegaan.
Eenmaal aangekomen op Curaçao, stond Maria mij op te wachten op Hato. In het begin was ik veel aan het fietsen om het eiland te ontdekken. Eigenlijk dacht ik dat ik sneeuw zou zien op Curaçao en dat het hier Engelstalig zou zijn. Door een betaalde advertentie te plaatsen in de Via Via, vond ik vrijwel meteen werk als schoonmaakster.
Ik werd erg teleurgesteld in Maria: ze bleek uiteindelijk helemaal niet mijn vriendin te zijn. We woonden met haar vriendinnen in een huis, maar zij stalen al mijn geld. Als oplossing stuurde ik het geld dat ik verdiend had op naar Jamaica. Toen ze daarachter kwamen, hebben ze mijn koffer op straat gezet. Ze vonden dat ik al mijn geld met hun moest delen. Dat kan toch niet?
Ik moest immers ook voor mijn kinderen in Jamaica zorgen. Je moet echt voor jezelf zorgen en sterk blijven. Ik wilde een beter leven voor mijn kinderen en probeerde ze zoveel mogelijk te helpen. Het was zo naar en ik miste ze vreselijk.’
Dochter
Uiteindelijk besluit Barbara, ondanks dat ze hier geen Engels spreken, om haar jongste dochter hierheen te halen. Op Curaçao kan ze kennis opdoen in de hospitality sector, wat ze later weer kan gebruiken in Jamaica. ‘Het is ook een fijn idee dat ze hier is’, zegt Barbara: ‘Curaçao is zoveel veiliger!
In Jamaica moet je vooral als vrouw goed weten wat je doet en je moet heel voorzichtig zijn. Om een kleine reden word je al vermoord. Naast de vele moorden zijn er ook gigantisch veel verkrachtingen. Elke dag leef je in angst dat je iets zal overkomen.
Als alleenstaande moeder zonder financiële steun van de vader, is het heel zwaar. Ik werk heel hard. En het is nog zwaarder als je ongedocumenteerd bent.’
Misbruik
‘Men maakt hier veel misbruik van je situatie. Soms word je niet uitbetaald. Je bent dan zo machteloos en je kan helemaal niets doen. Een vriendin van mij werkt als live-in van 6:00 ’s ochtends tot 8.00 ’s avonds. Ze krijgt maar 750,- gulden per maand. Het minimumloon is 1500,- gulden, maar omdat ze illegaal is, betalen ze haar maar de helft. Zo kan je toch niet met mensen omgaan? Het is gewoon niet EERLIJK! Echt niet EERLIJK.
Een ander probleem is dat sommige mensen je maar voor vier uurtjes willen inhuren terwijl het werk is waar je zeven uur voor nodig hebt. Om daar te komen moet je vaak twee bussen nemen. Dat kost je al gauw zes gulden. Vergeet niet, dat je ook nog terug naar huis moet gaan en de bus opnieuw moet betalen. Het heeft dan bijna geen zin om voor ze te werken.
Het probleem hier is dat de mensen veel macht hebben. Ze weten dat het moeilijk is om werk te vinden en ze behandelen je heel slecht. Ze weten dat ik machteloos sta. Als ik papieren had gehad dan was ik gewoon naar de Minister van Arbeid gegaan om gelijkwaardig behandeld te worden.’
Het voordeel van haar uiterlijk, is dat ze niet opvalt. ‘Als mensen mij op straat zien lopen dan denken ze dat ik van hier ben. Als ik uit de problemen wil blijven dan spreek ik gewoon Papiaments. Dit in tegenstelling tot de Venezolanen, zij zien er anders uit en zijn ook bang voor de politie. Ik ben niet bang hier. Gelukkig voor hen controleert de politie nu met Covid minder.’
Sparen
‘Weet je, het is zo belangrijk dat je geld spaart. Ik weet dat ik ongedocumenteerd ben, daarom spaar ik al mijn geld. Een keertje was mijn dochter ziek waardoor we naar het ziekenhuis moesten. Doordat ik spaargeld had, kon ik meteen de rekening betalen. Ze behandelden ons daar wel goed. Nog een voordeel is als je hier geld kan sparen dat je geld over kunt maken naar Jamaica. De wisselkoers is voordelig.
Gelukkig heb ik altijd geld gespaard.
Sinds Covid19 heb ik mijn werk verloren. Het is echt een heftige ramp die nog lang niet voorbij is. Inmiddels heb ik al drie keer een betaalde advertentie geplaatst in de Via Via en heb nog steeds geen werk gevonden. Het leven op Curaçao is veel moeilijker geworden. Het komt ook doordat ik geen papieren heb. Als ik die had gehad dan had ik nog kunnen solliciteren bij de hotels. Zij willen alleen mensen met papieren.
Weet je, ik ben slim en heb altijd gespaard. Een tijd lang heb ik kunnen leven van het gespaarde geld op mijn Jamaicaanse rekening. Zo kan ik mijn huur, water en stroom betalen. Mijn huurbaas heeft namelijk ook geld nodig om van te leven. Als ik geen geld had gespaard, wat zou er dan met mij zijn gebeurd?
Mijn zorgen worden groter omdat mijn spaargeld nu op is. Mijn dochter heeft geen werk meer. We kunnen nog wel elke dag eten maar we moeten ons erg beperken.
Gelukkig helpt een vriend mij en een man die af en toe langskomt steunt mij ook.
Verder zijn er nog mensen van de kerk die hulp bieden. Ze hoeven het niet te doen, maar ze doen het omdat ze een goed hart hebben. Ik ben hen zo dankbaar.’
Rode Kruis
‘Iemand heeft mij ook geholpen met een kaartje van het Rode Kruis. Ik heb die persoon mijn ID geven zodat ik dit kaartje kon ontvangen. Hiermee kan ik wat eten kopen. Het probleem is dat niet iedere ongedocumenteerde hulp krijgt. Veel mensen zijn namelijk heel erg bang. Ze durven niet in contact te komen of hun ID-gegevens af te geven. Ik ben niet bang!
Ik heb geen idee hoe mijn toekomst eruitziet. Ik kan niet in de toekomst kijken.
Het frustreert me dat ik niet kan werken. Nu ben ik alleen maar aan het nadenken over deze moeilijke tijden. Ik moet dingen doen maar ik heb geen geld.’
Stress
’s Nachts kan ik niet slapen. Meestal val ik pas rond vier uur in slaap. Ik heb stress en mijn spaargeld raakt op. Zonder werk is er geen geld en kan ik mijn huur niet betalen en eten kopen.
Ik vind het vervelend om hulp aan te nemen van mijn vrienden, want ik weet dat het hun ook stress geeft ook al zullen ze dat niet zeggen.
Het is beter als je werkt. Dan verdien je geld. Beter voor je gemoedstoestand. Je kan toch niet de hele dag stil zitten? Dan ga je zitten nadenken, wat weer stress geeft.
De baas waar ik het laatst voor werkte, heb ik gebeld. Helaas kan ze mij niet aan werk helpen omdat ze mij niet meer kan uitbetalen.
Het is nu de zwaarste tijd voor mij op Curaçao, in al die twaalf jaar dat ik hier woon. Het niet hebben van werk is zo vervelend. Je ziet het ook in Punda en Otrobanda; er is niets, op de zon na. Het maakt het land helemaal kapot en straks gaan we weer in lockdown.
Ik moet zien te overleven, hoe lang het ook duurt. Zolang we water hebben en ik bid, kunnen we overleven. Meer kan ik niet doen.
Ik ga geen bank beroven of van iemand stelen. God zal er altijd voor mij zijn en ik zal sterk zijn.’
Fotografe Berber van Beek is een project gestart onder de naam “The Hidden Voices of undocumented people on Curacao during covid-19”. Daarmee wil ze ondergedoken ongedocumenteerde mensen, vooral Venezolanen op Curaçao hun stem laten horen.
‘Mijn doel is om de nijpende situatie van ongedocumenteerden breed onder de aandacht brengen. Ik hoop hiermee meer bewustwording te kweken en empathie op te wekken voor de inhumane situatie waarin deze groep mensen leeft.
Het project kan er ook voor zorgen dat Venezolanen die naar Curaçao willen komen, de verhalen lezen over landgenoten die hier zonder verblijfspapieren leven.
Ik hoop hen inzicht te geven in de (moeilijke) levensomstandigheden hier zodat ze weten wat hen eventueel te wachten staat.
De data die ik verzamel is beschikbaar voor lokale stichtingen die zich inzetten voor ongedocumenteerde Venezolanen. Zij kunnen aan het beeldmateriaal en tekst een donatieknop hangen om geld op te halen. Deze dataverzameling is ook beschikbaar voor hun website.
