De zussen Esther en Linda schrijven columns over de vier talen die op de ABC-eilanden worden gesproken. Het bijzondere aan de column is dat er een vijfde taal in de column is verwerkt. Het is dus niet alleen Nederlands, Engels, Spaans en Papiaments, maar ook gebarentaal voor doven. Esther is tolk gebarentaal en Linda geeft les in Nederlands en Engels en spreekt goed Spaans. De reden waarom ze schrijven is dat het best bijzonder is dat op de eilanden minimaal vier talen worden gesproken.
In het leven en ook in de taal zijn nuances alles.
Louis Couperus Nederlands schrijver 1863-1923
Hé zus,
Ik zal je ‘ns wat verklappen. Elke keer als ik Papiaments probeer te spreken en Mi tin mester (Ik heb nodig) zeg, dan ligt mijn klas dubbel van het lachen. Hartstikke fout. Die verkeerde klemtoon komt door het Nederlands, denk ik. Een ‘e’ aan het einde van een Nederlands woord is altijd een onbeklemtoonde. Daarom doe ik dat. Denk aan: Het is een groene schildpad. Die zwakke ‘e’ aan het eind is een van de weinige duidelijke plaatsen waar geen klemtoon in het Nederlands komt. Voor de rest vind ik de klemtoon in het Nederlands vrij onvoorspelbaar. Mijn leerlingen vertelden mij dat het werkwoord mester de klemtoon dus op ter ligt. Weer wat geleerd.
Van het woord familie in andere talen raak ik altijd bijzonder in de war. Famia in het Papiaments, familia in het Spaans en familie in het Nederlands, maar dan weer family in het Engels. Lastig! De Engelsen hebben daarom, denk ik, het woord ’tongtwister’ uitgevonden.
Hoe is dat eigenlijk in gebarentaal als je bijvoorbeeld iets wil beklemtonen? Heb je een speciaal gebaar voor de klemtoon?
Hey Zus,
Há, goeie vraag over de klemtoon. In de gebarentaal gaat dat net iets anders. Maar eerst wil ik het even hebben over mijn gehannes met mijn naam Esther. Ik heb er iedere dag mee te maken, omdat in elke taal mijn naam anders wordt uitgesproken! In het Papiaments heb ik geleerd de eerste ‘e’ van Esther heel veel aandacht te geven en lekker lang te laten klinken. En dan hobbelt de tweede lettergreep er wel achteraan. Maar dat doe ik ook in het Nederlands. Daar is de klemtoon ook op de eerste ‘e’. Maar die klinkt toch even anders dan die van het Papiaments. De ene ‘e’ is de andere nog niet! En dan heb ik het nog niet eens gehad over de Spaanstaligen die dan weer de klemtoon leggen op de tweede ‘e’ van mijn naam. Die eerste ‘e’ wordt volledig verwaarloosd… Kan je me nog volgen?
Dus jij snapt dat ik met ‘mi tin mester’ even niet meer weet waar die klemtoon dan moet. Trouwens, ik hoorde laatst een goede Bonairiaanse vriend zeggen ‘master!’ wat ‘geweldig’ betekent. Dan kan je mij wegdragen hoor, want die klemtoon ligt dan weer op de eerste lettergreep, en niet op de tweede, zoals bij ‘mester’. Ik denk dat dat weer door het Engels komt.
In gebarentaal heb je geen speciaal gebaar voor de klemtoon. Stel dat je een zin hebt als:
‘Het is geen gewone schildpad, maar een waterschildpad’.
Dan schud je je hoofd de hele tijd als je schildpad gebaart en je knikt overdreven met opengesperde ogen als je waterschilpad gebaart (veel duikers kennen dit gebaar al!).
Wist je trouwens dat schildpadden geen oorschelpen hebben? Daardoor kunnen ze niet zo goed horen. Ze schijnen op een andere manier te communiceren. Die hebben dus ook geen last van de klemtoon, net als in gebarentaal. Maar je moet wel aardig wat toneel in je mimiek leggen.
Trouwens, het gebaar voor waterschildpad lijkt niet op het gebaar voor een ‘’gewone schildpad’. Je zou zeggen dat je voor bijna hetzelfde woord ook hetzelfde gebaar gebruikt. Van een homoniem is hier geen sprake. Kom jij ze veel tegen; woorden met twee betekenissen?
Lees ook deel 1: https://koninkrijk.nu/2021/03/08/column-zus-jij-hebt-makkelijk-praten/
Lees ook:
- DNA-onderzoek naar eerste inwoners Bonaire centraal tijdens Terramar Evenement
- Eerste aflevering docuserie Kustwacht Caribisch Nederland op National Geographic
- E-Flight gaat elektrisch vliegen op de Caribische eilanden
- Geen quarantaine meer voor gevaccineerden op Aruba
- Ziekenhuis op Curaçao luidt de noodklok om IC-capaciteit
- Bestuurscollege Bonaire stuurt brief aan De Haag over wijziging belastingtarieven
- Nederlanders weten in 2021 Aruba weer te vinden
- Regering Aruba onderzoekt “Pandemic Exit Strategy”
- Kustwacht verkenningsvliegtuig vond vermiste vissers op open zee
- Druk met halfvolle cruiseschepen op Curaçao
