Eind april van dit jaar kondigden de directies van de zes commerciële luchthavens van het Caribisch deel van het Koninkrijk aan intensiever te gaan samenwerken. Met de ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst werd de Dutch Caribbean Cooperation of Airports (DCCA) geformaliseerd. Een breed spectrum aan onderwerpen en ambities vormt de basis voor deze samenwerking.
Tranen in je ogen van het brede pallet aan onderwerpen, waaronder betaalbare luchtverbindingen. Het is te mooi om waar te zijn en zeker de steun van het onderzoeken waard. Het bleef een tijdje stil maar eindelijk tegen het eind van oktober liet de DCCA weer van zich horen in de media. Het vliegverkeer tussen de Caribische eilanden zit al jaren in het slop volgens de directeuren van de betreffende luchthavens. Dat komt (dus) door het gebrek aan aanbod.
De tarieven rijzen de pan uit volgens de spreekbuis van de club van directeuren, CEO Joost Meijs. Elektrisch vliegen en de eilanden beter met elkaar verbinden vanuit een publiek belang. Vliegende buurtbusjes volgens het openbaar vervoer principe. Aan de eerste voorwaarde lijkt al voldaan. Als je kijkt naar het pallet van aanbieders, zijn het nu al voornamelijk kleine vliegtuigen (van DiviDivi, EZAIR, Winair, Windward Express Airways etc.) die de routes verzorgen in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Maar, het zijn onder meer dezelfde directeuren, ANS providers en overheden die zorgen dat met een veelheid aan kosten voor dienstverlening, heffingen en belastingen de vliegverbindingen onbetaalbaar maken voor de bewoners van de eilanden die nagenoeg louter zijn aangewezen op het luchtvervoer.
In al deze kosten is er geen milieuheffing te vinden, dus als de resultaten van COP 26 zich gaan vertalen in heffingen voor de luchtvaart gaat mijns inziens de kosten alleen maar verder omhoog. Inmiddels heeft een van de mede ondertekenaars, de luchthaven exploitant Curaçao Airport Partners, bijvoorbeeld de tarieven van de Passenger Facility Charge weer verhoogd met ingang van 1 januari 2022 met maar liefst $ 3 op de route naar Bonaire en $5 tussen Curaçao en respectievelijk Aruba en Sint Maarten. De sky lijkt the limit. Zonder noemenswaardig gepruttel lijkt de Raad van Ministers akkoord te zijn gegaan met deze voorgestelde verhogingen. Het behalen van voldoende rendement over de resterende looptijd van de concessieovereenkomst (2031), die een deuk heeft opgelopen als gevolg van de COVID pandemie en daarmee de terugval in het luchtverkeer, lijkt leidend. Het gemak waarmee CAP de tarief verhoging door de Raad van Ministers heeft geloosd verbaast mij des temeer, daar er sinds 2019 een voorstel ligt bij de Staten waarbij wordt voorgesteld om een Passenger Safety Charge te gaan heffen om de luchtvaartveiligheid op Curaçao te verhogen en daarmee de weg naar de FAA CAT 1 status te hervinden.
Een doodse stilte. Hoe kunnen de ondertekenaars van de overeenkomst met droge ogen blijven beweren dat het mogelijk moet zijn dat een ticket van rond de $100 voor een retourvlucht binnen het Caribische deel van het Koninkrijk tot de mogelijkheden behoort. Is het mogelijk om met elektrische vliegtuigjes aanzienlijk goedkoper te gaan vliegen dan de huidige generatie op fossiele brandstof, of gaat er een werkelijke discussie plaatsvinden over de hoogte van de heffingen en belastingen, door middel van bijvoorbeeld tarieven differentiatie voor milieuvriendelijk vliegen door alle entiteiten bij elektrisch vliegen waardoor de $100 in zicht komt? Dat lijkt me niet, dus de bevolking die de schuld voor de hoge tarieven alleen bij de luchtvaartmaatschappijen legt, wordt voor het lapje gehouden.
Ook het idee van de busverbinding blijft maar bungelen door gebrek aan besluitvorming. De Commissie Hartman heeft met hulp van de Stichting Economisch Onderzoek reeds eerder in 2019 geconstateerd dat alle routes in het Caribisch deel van het Koninkrijk fragiel zijn en in principe in aanmerking zouden moet komen voor een openbaar vervoer beginsel. Aruba, Curaçao, Nederland en Sint Maarten moeten het daar onderling over eens worden, aangezien het routes betreft die alle landen aangaan en hoewel dit openbaar vervoer beginsel niet noodzakelijkerwijze met de nodige financiële ondersteuning behoeft plaats te vinden, zo leert ook het SEO rapport, leert de praktijk dat wel degelijk op onderzochte routes in Europa een financiële ondersteuning van de overheid nodig is om een minimum voorzieningen niveau in stand te kunnen houden.
Dan moet tegelijk wel de rem op de ongecontroleerde stijging van heffingen, belastingen en kosten van ANS providers, anders blijft het dweilen met de kraan open. De drie landen in het Caribisch deel van het Koninkrijk lijken mij, gelet op kritische noten van de cft over de financiële positie van de drie landen, nauwelijks in staat om deze financiële impuls te geven. Voorlopig blijft het daarom doormodderen vermoed ik en lijken me uitspraken over de verlaging van de luchtvaart tarieven door DCCA voorbarig.
Hans de Jong
Hans de Jong studeerde af in de Transport Economie en heeft een lange carrière achter de rug in de burgerluchtvaart. Tussen 2017 en 2020 was hij Director General bij de burgerluchtvaart authoriteit (CCAA) op Curaçao. Hoewel hij inmiddels met pensioen is, maakt hij nog altijd deel uit van de Raad van Commissarissen van het op St. Maarten gevestigde Winair.
Lees ook:
- DNA-onderzoek naar eerste inwoners Bonaire centraal tijdens Terramar Evenement
- Eerste aflevering docuserie Kustwacht Caribisch Nederland op National Geographic
- E-Flight gaat elektrisch vliegen op de Caribische eilanden
- Geen quarantaine meer voor gevaccineerden op Aruba
- Ziekenhuis op Curaçao luidt de noodklok om IC-capaciteit
- Bestuurscollege Bonaire stuurt brief aan De Haag over wijziging belastingtarieven
- Nederlanders weten in 2021 Aruba weer te vinden
- Regering Aruba onderzoekt “Pandemic Exit Strategy”
- Kustwacht verkenningsvliegtuig vond vermiste vissers op open zee
- Druk met halfvolle cruiseschepen op Curaçao
