Het College Aruba financieel toezicht, Caft, verwacht dat Aruba 2019 gaat afsluiten met een begrotingsoverschot van minimaal 0,5 procent, zoals is afgesproken. Op dit moment is die met 43,1 miljoen florin 0,7% van het Bruto Nationaal Product.
Dat heeft Aruba te danken aan de overheids-nv’s, die een overschot laten zien van 0,9 procent. Die zijn het gevolg van een tijdelijke tariefsverlaging van de dividendbelasting. Het overschot is volgens het Caft tijdelijk van aard.
De regering zelf komt uit op een financieringstekort van 0,2%. Vooral als gevolg van tegenvallers bij de winst- en loonbelasting.
Informatievoorziening
Ondanks deze gematigd positieve resultaten blijft het Caft hameren op een structurele verlaging van de kosten. Daarbij tekent zij aan dat de toelichting van de regering het CAft onvoldoende informatie geeft om mee- of tegenvallers (van incidentele of structurele aard) te kunnen identificeren.
Het College vraagt daarom de informatieverstrekking in de uitvoeringsrapportages over de toepassing van de begrotingsregels te verbeteren.
Directe belastinginkomsten
De directe belastingen komen uit op 580,9 miljoen gulden. Dat is een tegenvaller. Deze lagere belastingopbrengsten zijn vooral het gevolg van de moeizame invorderingsacties van de Belastingdienst.
De winstbelasting presteert ook slechter als gevolg van tegenvallende invorderingsacties van 11 miljoen florin en een betalingsachterstand van Citgo van 18 miljoen.
Voor de grondbelasting is het tarief per 1 januari 2019 verhoogd, waardoor er meer bezwaarschriften zijn ontvangen dan verwacht en de inkomsten met name daardoor lager uitvallen: 18,1 miljoen florin.
Daarnaast vallen ook bij de grondbelasting de opbrengsten uit invorderingsacties tegen: 8,8 miljoen gulden minder dan begroot.
Het CAft constateert dat de intensivering van invorderingsacties nog niet het gewenste resultaat hebben en vraagt nogmaals aandacht om de compliance te verbeteren. Daarbij zou de overheid moeten overwegen om een uniek nummer voor belastingplichtigen in te voeren.
Indirecte belastingopbrengsten
De indirecte belastingen komen uit op 594,2 miljoen gulden, 19,6 miljoen lager dan begroot. De invoerrechten vallen tegen omdat de accijnzen op water met toegevoegde suiker (suikerbelasting), waarvoor 16,7 miljoen was begroot, niet doorgevoerd is in 2019.
Ook de accijnzen op bier en gedestilleerd vallen tegen, gezamenlijk maar 7,5 miljoen.
De tegenvallers worden voor een groot deel gecompenseerd door hogere opbrengsten in de inkomstenbelasting van 12,2 miljoen gulden, de overdrachtsbelasting van 5,9 miljoen en de eerder genoemde dividendbelasting van 42 miljoen.
Minder uitgaven
De totale kostenrealisatie is 1407,4 miljoen florin en valt daarmee 32,8 miljoen lager uit dan begroot. Dat is vooral het gevolg van lagere rente uitgaven, lagere overdrachten binnenland en buitenland en lagere uitgaven voor goederen en diensten. Er is vooral minder uitgegeven als gevolg van een onderbesteding op diverse posten waaronder bedrijfsbenodigdheden en kantoorinventaris.
Ambtelijk is aangegeven dat de uitgaven op deze post naar verwachting nog met maximaal 5 miljoen florin zal toenemen voordat het boekjaar definitief wordt afgesloten.
Er is ook 4,3 miljoen minder uitgegeven aan personeel dan begroot. Dit resultaat is vooral bereikt door het niet volledig vervullen van openstaande vacatures en het slechts deels vervangen van de uitstroom van personeel.
Maar met Nederland is afgesproken dat de totale personeelslasten van Aruba maximaal 476 miljoen mag zijn. Met totaal wordt ook bedoeld dat de salarissen van het Begrotingsfonds Sociaal Crisisplan worden meegeteld. Aruba weigert dat vooralsnog.
Tegenover deze besparing van 4,3 miljoen staat overigens een overschrijding van 3,2 miljoen van de al zeer hoge raming voor overwerk.
Leningen
Aruba heeft in 2019 268,3 miljoen gulden geleend. De totale schuldstand aan het einde van het vierde kwartaal bedraagt 4.318,4 miljoen gulden. De schuldquote komt daarmee uit op 72,9 procent en is daarmee ruim 3 procentpunt gedaald ten opzichte van eind 2018.
De daling van de schuldquote is volledig toe te schrijven aan de toename van het nominale Bruto Binnenlands Product als gevolg van de algemene prijsstijging in 2019.