Den Haag – Voor Bonaire ligt een duurzame toekomst in het verschiet, maar dan moet het eilandbestuur wel de goede keuzes maken. Dat stelt staatssecretaris Knops (BZK) in een brief aan de Tweede Kamer waarin hij verslag doet van zijn recente bezoek aan het eiland.
Als voorbeelden van keuzes die moeten worden gemaakt noemt de bewindsman onder meer ,,hoe om te gaan met de ongestructureerde groei van het aantal inwoners en welk soort toerisme op Bonaire wenselijk is.” Knops herhaalt zijn kritiek op het tempo waarin het Bestuursakkoord wordt uitgevoerd en de voortgang van het financieel beheer.
,,De grootste spoed dient betracht te worden bij het op orde krijgen van het ondersteunend ambtelijk apparaat. De functies van bijvoorbeeld eilandsecretaris en andere sleutelposities zijn essentieel voor de versterking van de bestuurskracht”, aldus Knops.
Lees hieronder het gehele verslag:
Bonaire bezocht ik van 30 augustus tot en met 1 september. Dit bezoek stond in het teken van de voortgang van het Bestuursakkoord, de effecten van de Covid-19 crisis (medisch en economisch) en de ontwikkelingen op het terrein van toerisme (natuur en blue destination).
Ik heb gesproken met de individuele leden van het bestuurscollege alsmede met het voltallige bestuurscollege in het bijzonder over de voortgang van het bestuursakkoord. Hoewel op onderdelen voortgang wordt geboekt, zoals op het terrein van de sociale woningbouw en Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV), vertraagt de uitvoering van het bestuursakkoord. Ik ben onverminderd optimistisch over de mogelijkheden van het bestuursakkoord, maar ik ben niet tevreden met het tempo waarmee het wordt uitgevoerd. In ieder geval dient de grootste spoed betracht te worden bij het op orde krijgen van het ondersteunend ambtelijk apparaat, de functies van bijvoorbeeld eilandsecretaris en andere sleutelposities zijn essentieel voor de versterking van de bestuurskracht.
Ook de voortgang op het financieel beheer is onvoldoende en dient met kracht opgepakt te worden. In dat kader heb ik met het bestuurscollege afgesproken om het Plan van Aanpak in het kader van een goedkeurende accountantsverklaring, zo snel mogelijk in uitvoering te brengen. Ik zal tevens het College financieel toezicht BES vragen om mij hierover regelmatig te informeren.
Hoewel middelen beschikbaar zijn, is de voortgang op het gebied van het verbeteren van de wegen onvoldoende. Tijdens mijn bezoek heb ik een samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeenten Alphen aan den Rijn, de gemeente Rotterdam, het openbaar lichaam Bonaire en het Rijk getekend. Daarmee wordt de al bestaande samenwerking bestendigd en de ondersteuning op onder meer het wegenherstel voortgezet. Het komt nu aan op het daadkrachtig uitvoeren van de diverse wegenprojecten die op stapel staan.
Ook heb ik gesproken over de samenwerking tussen het openbaar lichaam Bonaire en het Rijk op het sociale domein en andere onderwerpen uit het bestuursakkoord. Over de voortgang van het bestuursakkoord heb ik ook gesproken met de programmamanager. Het bestuurscollege en de programmamanager delen mijn conclusie dat de voortgang onvoldoende is. Mij is door het bestuurscollege toegezegd de inzet en sturing op de voortgang te verbeteren en waar nodig de steunende hand te vragen.
Tijdens mijn bezoek heb ik ook gesproken met de fracties MPB en UPB uit de eilandsraad. De vrijdag vóór mijn bezoek heb ik gesproken met de fractievoorzitter van de DP. Over de relatie met de overheid en de ontwikkelingen op Bonaire heb ik ook gesproken met tien jonge Bonairianen.
De gesprekken in het kader van effecten van de Covid-19 crisis heb ik gevoerd met medewerkers van de voedselbank, publieke gezondheidszorg, maatschappelijke zaken en het bestuur van het ziekenhuis Fundashon Mariadal. Daarbij heb ik mijn waardering uitgesproken voor de inzet van alle betrokkenen.
Ook heb ik in het kader van de economie gesprekken gevoerd met ondernemers en de Kamer van Koophandel. Deze gesprekken stonden veelal in het teken van de ideeën om de economie weer ‘vlot te trekken’ en de steunmaatregelen. Uit die gesprekken blijkt mij dat de ondernemers de steun die zij ontvangen zeer waarderen, maar zich gelijktijdig zorgen maken over de toekomst. Dankzij de steun vanuit Nederland kunnen de ergste klappen worden opgevangen. Duidelijk is ook er de komende tijd blijvend inzet nodig is in relatie tot de impact van de Covid-19 crisis en de economische en sociale gevolgen daarvan voor het eiland. Gelijktijdig biedt deze crisis de kans en noodzaak aan het bestuur van Bonaire om keuzes voor de toekomst te maken.
Een belangrijk onderwerp voor de toekomst van Bonaire is natuurbehoud. Ik heb gesproken over de invulling van het concept Blue Destination en de kansen die dat biedt voor een duurzame ontwikkeling van – het toerisme op – Bonaire. Dat vraagt wel keuzes en besluiten door het openbaar lichaam, bijvoorbeeld hoe om te gaan met de ongestructureerde groei van het aantal inwoners en welk soort toerisme op Bonaire wenselijk is. In het kader van natuurbehoud en het beheer van loslopend vee heb ik gesproken met de nieuwe manager van Stinapa. Er zijn signalen dat door het (sterk) verminderde (cruise-)toerisme het onderwaterleven zich positief ontwikkelt. Zo zijn er bijvoorbeeld meer en grotere vissen te zien. Over de impact van het verminderde toerisme op de waterkwaliteit is geen uitspraak te doen.
Stinapa zoekt naar mogelijkheden om structureel de kwaliteit van het water te kunnen meten, ook om daarmee de effecten van erosie meetbaar te maken. Erosie die overigens verminderd kan worden door een betere afwatering en opvang van regenwater, wat ook benut kan worden voor de landbouw. Ook een beter beheer van loslopende geiten en ezels draagt bij aan het tegengaan van erosie. Zo heb ik over de ezelstand gesproken met de beheerder van de Donkey Sanctuary Bonaire. Dit alles vraagt wel keuzes en besluiten door het eilandbestuur. Ik ben ervan overtuigd dat er met goede keuzes een duurzame toekomst voor Bonaire in het verschiet ligt.