Curaçao alsnog akkoord: de miljoenen komen

Met de ondertekening van het politieke akkoord tussen Nederland en Curaçao op 2 november 2020 is de weg vrij is om over te gaan tot het verstrekken van een derde tranche liquiditeitssteun van 105 miljoen gulden voor de periode van 1 juli tot en met 31 december 2020.

Het College financieel toezicht is gevraagd om advies uit te brengen of er aanvullende steun benodigd is voor de periode tot en met 31 december. Dit advies en de besluitvorming hierover worden besproken in de Rijksministerraad van 13 november.

Het Cft wordt daarnaast, op verzoek van Curaçao, gevraagd om in zijn aanvullend advies mee te wegen of, en zo ja, in hoeverre en onder welke voorwaarden, de drie sociale steunmaatregelen van Curaçao, en dan met name de post-covid werkloosheidsuitkering, gefinancierd kunnen worden uit de bestaande budgetruimte van de NOW-regeling en de ZZP-regeling van Curaçao.

Ook heeft de Rijksministerraad besloten tot de omzetting van de per 15 oktober 2020 verlopen bullet lening van 82 miljoen gulden in een onderhandse lineaire lening met een duur van 15 jaar (vanaf 15 oktober 2020), tegen nul rentepercentage, waarbij de eerste drie jaar vrij van aflossing zijn.

Rijkswet COHO

Van belang is dat met de ondertekening Curaçao de Rijksministerraad heeft laten weten akkoord te gaan met de inhoud van het voorstel van de consensus Rijkswet Caribisch orgaan voor hervorming en ontwikkeling (COHO) en het ter advies voorleggen van dit voorstel aan de Raad van State van het Koninkrijk.

Het COHO wordt vormgegeven als bestuursorgaan met zelfstandige taken en bevoegdheden. Het COHO krijgt de rechtsvorm van een Nederlandse rechtspersoon. Het COHO heeft ten behoeve van het welzijn van de bevolking van Curaçao de taak ervoor te zorgen dat hervormingen van bestuurlijke aard worden doorgevoerd, duurzaam houdbare overheidsfinanciën worden gerealiseerd en de weerbaarheid van de economie wordt versterkt.

Landspakket

Onderdeel van de consensus Rijkswet is het aangaan van het zogeheten landspakket: een samenhangend pakket van maatregelen voor de korte termijn en structurele hervormingen voor de langere termijn die noodzakelijk zijn om Curaçao financieel, economisch en bestuurlijk weerbaar te maken.

Ook stemde Curaçao in de Rijksministerraad van 30 oktober in met de beëindiging van het Groeiakkoord Curaçao, het aanpassen van de Rijkswet financieel toezicht en het definitief bekrachtigen van de voorwaarden van de tweede tranche liquiditeitssteun in de Staten van Curaçao. Ten slotte stemde Curaçao ermee in om maximale transparantie te bieden en gehoor te geven aan alle verzoeken van het Cft voor informatie van overheidsentiteiten.

Miljoenen

Met de instemming van Rijkswet COHO en de ondertekening die de regeringen van Curaçao en Nederland bindt aan het landspakket Curaçao, breekt volgens Knops een nieuw hoofdstuk aan van vrijwillige, maar niet vrijblijvende meerjarige samenwerking tussen Nederland en Curaçao.

Zo stelt het kabinet eenmalig een bedrag van ruim 62 miljoen gulden beschikbaar ten behoeve van de onderwijshuisvesting op Curaçao. Deze middelen zullen onder regie en toezicht van het COHO worden uitgegeven, op basis van objectieve behoeftestelling en planvorming. Vooruitlopend hierop wordt ruim 1 miljoen gulden van het genoemde bedrag ingezet voor het lenigen van de hoogste noden, zoals lekkende daken en veiligheidsissues op basis van een quick scan.

Daarnaast zal Nederland, in samenwerking met Curaçao, een doorlichting van het investeringsklimaat en het ondernemerschapsbeleid in Curaçao uitvoeren. De uitkomsten van deze doorlichting zullen worden gewogen in relatie tot de overige maatregelen in het landspakket en passend moeten zijn bij de (actuele) realisatiekracht en beschikbaarheid van financiële middelen in Curaçao.

Indien het Nederlands kabinet hieraan financieel wil bijdragen, moet in de Nederlandse Ministerraad besluitvorming over budgettaire verwerking plaatsvinden. Dit kan in de vorm van een lening, een gift, met behulp van cofinanciering en/of met een departementale bijdrage beschikbaar worden gesteld.

Bedrijfssteun

Vooruitlopend hierop wordt gestart met een onderzoek naar de haalbaarheid en modaliteiten van een garantie-instrumentarium aan Curaçaose bedrijven die voor de corona maatregelen in de kern gezond waren. Indien er mogelijkheden blijken te zijn voor inzet van garantie-instrumentarium, zal hierover separate politieke besluitvorming plaatsvinden in de Nederlandse Ministerraad.

Parallel hieraan zal een onderzoek plaatsvinden naar de mogelijkheden om een afwegingskader voor individuele bedrijfssteun op Curaçao te maken. Indien het bedoelde kader er komt dan zal vervolgens per casus worden bezien of het zinvol is het kader te doorlopen. Hier worden criteria voor ontwikkeld.

Pas nadat dat besluit ook politiek is gewogen in de Nederlandse Ministerraad wordt daadwerkelijk het afwegingskader doorlopen. Als het kader positief doorlopen is, is er een afzonderlijk tweede Nederlands politiek besluit nodig alvorens de steunverlening plaats kan vinden. Voor deze maatregelen raamt Nederland een maximaal begrotingsbeslag van bijna 42 miljoen gulden.

Rechtsstaat

Het kabinet is tot slot van oordeel dat een functionerende rechtsstaat voorwaardelijk is voor economische ontwikkeling, bijdraagt aan houdbare overheidsfinanciën en toeziet op de rechtmatigheid van bestedingen. Daarom stelt het structureel middelen beschikbaar voor de uitvoering van maatregelen opgenomen in het landspakket, gericht op de versterking van de rechtsstaat van Curaçao.

Zo zal er structureel een bedrag oplopend tot bijna 39 miljoen gulden vrijkomen voor verdere ondersteuning van het grenstoezicht door de Marechaussee, Douane en Kustwacht. Verder stelt het Nederlandse kabinet structureel extra middelen beschikbaar voor de uitbreiding van de ondermijningsaanpak op Curaçao, oplopend tot jaarlijks 11 miljoen gulden.

Aanvullend is er structureel 2,5 miljoen gulden bestemd om de Curaçaose militie van Defensie te professionaliseren en om te investeren in het Sociaal Vormings Traject, waarbij Defensie met medewerking van Curaçao de kans biedt aan jongeren om te resocialiseren.

Ten slotte stelt het kabinet incidenteel ruim 800.000 gulden beschikbaar voor het harmoniseren van het gegevensbeschermingsniveau binnen het Koninkrijk.