De liquiditeitssteun aan Aruba wordt voortgezet. Dat bericht staatsecretaris Raymond Knops aan de Tweede Kamer. Aruba voldoet in voldoende mate aan de voorwaarden die zijn gesteld aan de tweede, derde en vierde tranche.
Het CAft heeft de liquiditeitsbehoefte van Aruba geraamd op 237 miljoen florin voor het tweede kwartaal van 2021. Hierbij heeft de Rijksministerraad het verzoek van Aruba gehonoreerd om 20 miljoen florin via de liquiditeitssteun te verstrekken voor de aflossing van verstrekte schatkistpromessen. Indien Aruba aanvullende schatkistpromessen uitgeeft in 2021, zal dit bedrag moeten worden terugbetaald.
Daarnaast heeft de Rijksministerraad besloten over te gaan tot het verstrekken van de geraamde liquiditeitssteun voor het tweede kwartaal 2021. De budgettaire gevolgen van deze vijfde tranche worden in een incidentele suppletoire begrotingswet eind volgende week aan de Tweede Kamer voorgelegd.
Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Aangezien uitstel van uitvoering van het verstrekken van de vijfde tranche liquiditeitssteun niet kan wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal, zal het Nederlandse kabinet deze tranche in het tweede kwartaal van 2021 uitkeren aan Aruba.
Voortgang Uitvoeringsagenda
De eerste uitvoeringsagenda van Aruba besloeg de maanden februari en maart 2021, een relatief korte periode. Deze periode stond vooral in het teken van het kennismaken tussen de departementen aan beide zijden van de oceaan, het inrichten van werkgroepen en overlegstructuren, het maken van werkafspraken en het vaststellen van gezamenlijke plannen van aanpak. Niet alle deadlines zijn conform planning gehaald. Het vanaf het begin af aan goed in de steigers zetten van de meerjarige samenwerking tussen de landen kostte in sommige gevallen meer tijd dan voorzien. In die gevallen zijn deadlines van maatregelen aangepast of doorgeschoven naar de tweede uitvoeringsagenda.
Al met al voldoet Aruba in hoge mate aan de afspraken die zijn vastgelegd in de eerste uitvoeringsagenda. Binnen de gestelde termijnen zijn de afgesproken documenten aangeleverd. Over het algemeen wordt waar nodig tijdig en voldoende afgestemd.
Financieel beheer (thema A)
Er zijn afspraken gemaakt over de prioritering van verordeningen die aangepast moeten worden om de financiële kolom te versterken (A.1.1) en er is een onderzoeksopzet opgeleverd om een gap-analyse uit te voeren (A.1.2). Dit laatste betreft een gap-analyse van de huidige en gewenste situatie van het organisatorische aspect van de financiële kolom. Beide afspraken dienen verder uitgewerkt te worden. Dit is opgenomen in de tweede uitvoeringsagenda.
Voor de doorlichting van de inkoopfunctie (A.4.1) is een onderzoeksopzet opgeleverd. Het onderzoek is op dit moment gaande; 15 april a.s. wordt het rapport verwacht.
Kosten en effectiviteit publieke sector (thema B)
Als voorwaarde voor de derde tranche liquiditeitssteun was gesteld het voor 1 januari 2021 vaststellen van de landsverordening die onder meer ziet op de maximering van de arbeidsvoorwaarden van topfunctionarissen binnen de (semi)publieke sector.
Voor 1 januari 2021 was een ontwerp Landsverordening Normering Topinkomens (LNT) opgesteld en in procedure gebracht. Naar aanleiding van het inmiddels uitgebrachte advies van de Raad van Advies is aan Nederland een aantal vragen gesteld, wat er onder meer toe heeft geleid dat er een vergelijkend onderzoek wordt gedaan tussen de LNT’s van de drie landen – hetgeen in de RMR van 26 februari jl. is aangekondigd. Aan de hand van de uitkomsten van dit onderzoek wordt het vervolgtraject voor wat betreft de LNT bepaald.
Momenteel wordt er een onafhankelijk onderzoek voorbereid naar de arbeidsvoorwaarden van politieke ambtsdragers en ambtenaren op Aruba, Curaçao en Sint Maarten (B.5.1). nadat het plan van aanpak door de vier landen werd vastgesteld.
Dit onderzoek moet resulteren in een overzicht en vergelijkende analyse van het totaal aan primaire, secundaire en tertiaire arbeidsvoorwaarden. De voorbereiding van het onderzoek is door de landen actief ter hand genomen en bevindt zich in de fase van aanbesteding. Door het meervoudige offertetraject loopt het traject vertraging op.
Daarnaast wordt er gestart met een verkenning naar de mogelijkheden voor het maken van een wetgevingspool voor Aruba, Curaçao en Sint Maarten om de wetgevingsfunctie (tijdelijk) te versterken (D.4.1). Ook heeft Aruba tijdig een plan van aanpak opgeleverd voor de doorlichting van de HR-functie (B.8).
Eerst is er ambtelijke overeenstemming bereikt over de scope en de doelstelling van het onderzoek (B.8.1.2). Nadien is er door Aruba in nauwe afstemming met Nederland een plan van aanpak opgeleverd. Dit wordt spoedig vastgesteld en vervolgafspraken komen terug in de tweede uitvoeringsagenda.
Belastingen (thema C)
Over het onderwerp Belastingen zijn afgelopen periode vele gesprekken gevoerd en blijken er al dusdanig veel onderzoeken te zijn uitgevoerd en aanbevelingen gedaan (onder andere door IMF en Cartac), dat uitgebreide nadere onderzoeken niet nodig blijken.
Daarom wordt nu toegewerkt naar besluitvorming over een aantal wijzigingen op dit onderwerp, die in samenhang moeten worden doorgevoerd. Daarbij gaat het om een nieuw belastingstelsel, organisatieaanpassingen van de belastingdienst en verdergaande automatisering en het wegwerken van achterstanden. Voor de tweede uitvoeringsagenda is afgesproken dat bestuurlijke accordering volgt op een scenario berekening btw-systeem, wetgeving en vervolgacties.
Financiële sector (thema D)
Als onderdeel van de artikel IV-consultatie heeft het IMF een ‘light’ doorlichting van de financiële sector uitgevoerd (D.1 en D.2). Aruba is in afwachting van het rapport. Aruba heeft ten behoeve van D.4.1 een detailkalender opgeleverd voor de aan te passen wetgeving omtrent het depositogarantiestelsel en de bestrijding van terrorismefinanciering en witwassen. Stappen uit de detailkalender komen terug in de tweede uitvoeringsagenda.
Economische hervormingen (thema E)
In nauwe samenwerking tussen Aruba en Nederland is er een onderzoeksopzet opgeleverd voor de analyse van het arbeidsmarktbeleid en wet- en regelgeving (E.1). Deze onderzoeksopzet wordt spoedig vastgesteld. Vervolgafspraken zijn opgenomen in de tweede uitvoeringsagenda. Dit geldt ook voor de onderzoeksopdracht naar illegale tewerkstelling (E.3) en het ondernemerschaps- en investeringsklimaat (E.6).
Deze twee onderzoeksopdrachten dienen nog op enkele punten aangescherpt te worden en kunnen vervolgens worden vastgesteld. Ook hiervoor geldt dat vervolgafspraken terugkomen in de tweede uitvoeringsagenda. Ook voor de transitie van het voedselhulpprogramma (E.4.1) is door Aruba tijdig een plan van aanpak opgeleverd. Nederland en Aruba zijn in gesprek over de inhoud hiervan.
Zorg (thema F)
Onlangs is in het vierlandenoverleg overeengekomen werk te gaan maken van ziekenhuissamenwerking (F.2). Ook is een onderzoeksgroep bezig met een studie naar mogelijkheden om te komen tot een toekomstbestendig zorgstelsel, waarmee in elk geval een deel van het onderzoek in het kader van maatregel F.3 al loopt. Bezien wordt nog in hoeverre het lopend onderzoek dekkend is dan wel moet worden aangevuld.
Punt van aandacht blijven de bezuinigingen van 60 miljoen florin, die taakstellend door Nederland zijn opgelegd. Op bestuurlijk niveau is discussie over deze taakstelling. Wel is in opdracht van Aruba een platform, deels bestaande uit zorgaanbieders en verzekeraar AZV, bezig een invulling te zoeken voor deze taakstelling.
Onderwijs (thema G)
De doorlichting van het onderwijs is inmiddels gestart. Er zijn afspraken gemaakt over het vervolg en deze zijn opgenomen in de tweede uitvoeringsagenda.
Versterken rechtsstaat (thema H)
Het overgrote deel van de maatregelen ter versterking van de rechtsstaat is voortvarend ter hand genomen. De landen in het Koninkrijk zijn op 4 februari jl. een nieuw protocol ter versterking van het grenstoezicht overeengekomen. Hierover is uw Kamer op 18 februari geïnformeerd1.
Verder sloten Aruba, Sint Maarten en Curaçao individueel met Nederland een bestuursakkoord om gestand te doen aan gedane toezeggingen voor de materieelvervangingen uit het Lange Termijn Plan 2019-2028 Kustwacht Carib.
Bovendien ondertekenden het Commandement der Zeemacht in het Caribisch Gebied en de regering van Aruba op 12 februari een convenant dat toeziet op het Sociaal Vormings Traject, waarbij Defensie met medewerking van Aruba de kans biedt aan jongeren om te resocialiseren.