Nederland heeft zich opnieuw bemoeid met het bestuur op Curaçao. Vrijdag werd er vanuit Den Haag een zogenoemde aanwijzing naar Willemstad gestuurd, nadat wederom een Statenvergadering niet was doorgegaan vanwege een boycot van de oppositiepartijen.
Staatssecretaris Knops noemde deze ‘proportionele maatregel’ na afloop van de Rijksministerraad nodig, omdat “De Staten willens en wetens door een deel van het parlement buitenspel wordt gezet.” Volgens Knops maakten de oppositiepartijen het de Staten onmogelijk om te functioneren.
Premier Rhuggenaath, die zelf aan de bel trok bij de Rijksministerraad, spreekt in lokale media “van een schande”, maar tegelijkertijd ook van “een overwinning van de democratie”. Hij noemt het betreurenswaardig dat de partijen zelf geen oplossing hebben kunnen vinden. “Dat vertegenwoordigers van de bevolking die betaald worden van gemeenschapsgeld zeggen niet te willen meewerken aan de benoeming van een parlementslid, is onacceptabel.”
De coalitie werd eigenlijk gedwongen om beter te luisteren en dat hebben ze niet gedaan.
– Stanley Bodok –
Oud-minister voor Gezondheid en Sociale Zaken Stanley Bodok, die zichzelf nu meer een ‘bezorgde Koninkrijksburger’ noemt, denkt daar heel anders over. Volgens hem helpt de harde hand van Nederland de democratie op het eiland niet vooruit. “De oppositie is in feite juist buitenspel gezet. Die partijen zeggen eigenlijk: wij accepteren dit niet, we zijn het er niet mee eens. Dan word je als coalitie eigenlijk gedwongen om beter te luisteren en dat hebben ze niet gedaan.”
Boycot
De boycot van de oppositie begon enkele weken geleden toen een parlementslid van regeringspartij PAR uit de Staten stapte en de coalitie tijdelijk geen meerderheid meer had. Van de 21 zetels waren er op dat moment twintig bezet, gelijk verdeeld over oppositie en coalitie.
De installatie van een nieuw Statenlid kan alleen gebeuren bij aanwezigheid van een meerderheid van het parlement. Door het wegblijven van de oppositie was die meerderheid er niet.
Alle oppositiepartijen, van Movementu Futuro Kòrsou tot aan Movementu Progresivo houden zich nu vrij stil, maar de partijen voelen zich in grote lijnen ‘respectloos behandeld’. “De regeringscoalitie heeft niet samen met de oppositie – die het probleem ervaart – naar oplossingen gezocht. Als dat was gebeurd, dan hadden die zich meer gerespecteerd gevoeld”, zegt Bodok.
Volgens de oud-minister ligt dat onder meer aan het feit dat de coalitie de oppositiepartijen heeft omzeild bij het maken van beleid met Nederland, zoals het Groeiakkoord. Dat pleit de oppositiepartijen overigens niet vrij, zegt Bodok. “Die partijen hebben weer andere dingen op hun kerfstok. Zo doen ze te weinig met informatie die zij wel tot hun beschikking hebben, terwijl ze klagen dat de regering geen informatie met ze deelt.”
Bovendien weigeren de meeste oppositiepartijen om structureel een goede functionele relatie op te bouwen met Nederland.
Andere oplossingen
Statenvoorzitter Ana-Maria Pauletta van de PAR zegt dat er juridisch advies is ingewonnen om te onderzoeken of er andere opties waren om tot vrede te komen. Maar volgens Pauletta was er geen andere oplossing mogelijk. Ze noemt de aanwijzing van Nederland “een schande, maar noodzakelijk”.
Bodok is het daar niet mee eens. “Je moet alle Curaçaose mogelijkheden echt hebben onderzocht, voordat je aan de bel trekt bij de Rijksministerraad. Ik ben er bijna zeker van dat niet alles is onderzocht, want dan had de coalitie kunnen concluderen dat ze een deel van het probleem is. Denk aan de krachten van mediatie, bemiddeling. Dat geeft de mogelijkheid voor zowel de oppositie als de coalitie om te leren van het conflict en gezamenlijk naar de belangen te kijken.”
Functioneren van de democratie op het eiland is een ernstig probleem.
– Stanley Bodok –
De aanwijzing doet volgens Bodok dan ook meer meer kwaad dan goed. “Zonder een diepgaande poging om beide partijen goed te begrijpen hou je een vicieuze cirkel in stand”, zegt hij. “Over een paar maanden zijn er verkiezingen, dan zijn er misschien nieuwe, andere partijen aan de macht die elkaar op dezelfde manier gaan behandelen. Het zou zo maar kunnen dat de huidige premier dan in de oppositiebanken zit. Je kunt erom wedden dat de partijen elkaar vervolgens op dezelfde manier gaan behandelen.”
Bodok denkt dat nieuwe verkiezingen, die op 19 maart zijn, de structurele problemen niet zullen oplossen. Hij noemt het functioneren van de democratie op het eiland “een ernstig probleem”. Een nieuw Parlement lost dat volgens hem niet op, mits een drastische en waarschijnlijk moeizame bestuurscultuurombuiging wordt bewerkstelligd. “Een ombuiging die ertoe leidt dat Statenleden behoorlijk functioneren, respect eisen en gerespecteerd worden door gezagsdragers.”
Symptomen
Zowel de Rijksministerraad als premier Rhuggenaath reageren op symptomen, volgens Bodok. “Hoe kan het anders dat jaarrekeningen of rapporten van de Algemene Rekenkamer niet of niet tijdig worden behandeld of dat vragen van het Parlement structureel onbeantwoord blijven? En dit allemaal zonder consequenties voor ministers?”
Dit spreekt volgens de oud-minister boekdelen over het democratisch gehalte van het openbaar bestuur van Curaçao. “En een en ander gebeurt nota bene ook onder het “toeziend oog” van de premier, die nu zogenaamd opkomt voor de democratie?”
Net zoals de premier van Curaçao het recht heeft om (in)formeel de hulp in te roepen van de Rijksministerraad om naar aanleiding van het laatste incident “op te komen voor de democratie”, doet Bodok als Koninkrijksburger een beroep op de Rijksministerraad om erop toe te zien dat de minister-president van Curaçao het functioneren van de democratie onder de loep laat nemen, met assistentie van bijvoorbeeld de Verenigde Naties.
————-
* Dit artikel van Annemiek van der Put en Dick Drayer is eerder in bewerkte vorm verschenen op NOS.NL
- Eerste aflevering docuserie Kustwacht Caribisch Nederland op National Geographic
- Ziekenhuis op Curaçao luidt de noodklok om IC-capaciteit
- Druk met halfvolle cruiseschepen op Curaçao
- Nederland bekijkt of Europese regelgeving voor drones handig is voor de eilanden
- Nieuwe kabinet Rutte heeft nog geen tijd gehad om Caribische dossiers te lezen, Rijksministerraad uitgesteld